Diagnostyka radiologiczna kręgosłupa jest powszechnie stosowana w rozpoznawaniu następstw urazów, oceny nieprawidłowości postawy, zmian zwyrodnieniowych oraz zapalnych. Jest także jednym z badań radiologicznych wykonywanych przy podejrzeniu zmian nowotworowych oraz przerzutów nowotworowych do kręgosłupa.
Wykonuje je się także w diagnostyce dolegliwości bólowych określonej okolicy kręgosłupa, barków oraz bólów i zawrotów głowy. Na zdjęciu RTG ocenia się zarówno trzony kręgów, jak i krążki międzykręgowe oraz stawy międzykręgowe.
Przebieg badania
Prześwietlenie kręgosłupa wykonuje się w odcinkach: szyjnym, piersiowym i lędźwiowo-krzyżowym. Zdjęcie wykonuje technik elektroradiologii, który dokładnie objaśnia rodzaj i sposób wykonania badania, a w przypadku badania RTG kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego dodatkowo dopytuje pacjenta o wcześniejsze przygotowanie do badania. Przed badaniem pacjent powinien odsłonić ten rejon ciała, który będzie poddany badaniu rentgenowskiemu oraz przyjmuje pozycję zgodnie z zaleceniami technika elektroradiologii. Badanie jest całkowicie bezbolesne i trwa kilka minut.
Wskazania do wykonania badania RTG kręgosłupa
RTG kręgosłupa odcinka szyjnego:
- po urazach okolicy szyi i kręgosłupa odc. szyjnego
- diagnostyka przyczyn bólów głowy
- bóle szyi, bóle barku, zawroty głowy
- dyskopatia
- obniżenie wysokości krążka międzykręgowego
- zmiany zwyrodnieniowe, wady rozwojowe, wady postawy,
- zmiany zapalne
RTG kręgosłupa odcinka piersiowego:
- zmiany pourazowe, zwyrodnieniowe, zapalne
- jałowa martwica kości (choroba Scheuermanna)
- procesy rozrostowe lub przerzutowe
- bóle okolicy pleców, bóle okolicy międzyłopatkowej
- wady postawy, zmiany zapalne, osteoporoza
- złamania kompresyjne kręgów
RTG kręgosłupa odcinka lędźwiowo-krzyżowego:
- po urazach
- w dolegliwościach bólowych okolicy kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego
- zmiany zwyrodnieniowe w stawach międzykręgowych
- kręgozmyk
- osteoporoza
- zmiany zapalne (np. RZS)
- skrzywienie kręgosłupa
- zmiany przeciążeniowe
- pierwotne i przerzutowe nowotwory kręgosłupa
Przeciwskazania
Przeciwskazaniem do wykonania badania jest ciąża.
Jednorazowe prześwietlenie kręgosłupa nie przynosi skutków ubocznych, jednak długotrwała ekspozycja na promienie X może uszkodzić struktury DNA, a w konsekwencji powodować zmiany nowotworowe. W Centrum Diagnostyki Obrazowej NOX wykonujemy badania RTG przy użyciu nowoczesnego, cyfrowego aparatu, który w znaczący sposób skraca czas ekspozycji, dzięki czemu pacjent otrzymuje najniższą z możliwych dawek promieniowania.
- U kobiet miesiączkujących zdjęcie RTG powinno zostać wykonane w I połowie cyklu miesiączkowego.
- RTG u kobiet w ciąży jest możliwe wyłącznie w stanach zagrażających zdrowiu i życiu matki.
Przygotowanie do badania
Badanie RTG kręgosłupa odcinka szyjnego oraz piersiowego nie wymaga specjalnego przygotowania. Wyjątkiem jest prześwietlenie odcinka lędźwiowo-krzyżowego, na które należy się odpowiednio przygotować:
Przed badaniem:
- od 72 godzin przed wykonaniem badania należy wypić nie mniej niż 3 litry płynów dziennie
- w dniu poprzedzającym badanie należy zachować dietę lekkostrawną, bez pokarmów wzdymających, bez napojów gazowanych
- w dniu poprzedzającym badanie należy przyjąć lek przeciw wzdęciom np. Espumisan (dostępny w aptekach bez recepty) w dawce 3 razy dziennie po 2 kapsułki
W dniu badania:
- należy pozostać na czczo, po wypróżnieniu
- należy przyjąć wszystkie na stałe przyjmowane leki i popić wodą
- należy zabrać ze sobą ważne skierowanie oraz zdjęcia rentgenowskie z poprzednich badań